ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
1871/1872
Ίδρυση του “Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης”
1873
Ίδρυση του Αρρεναγωγείου της Alliance Israelite Univeselle στη Θεσσαλονίκη.
1874/1875
Η Ελληνική σχολή της Θεσσαλονίκης αναγνωρίζεται ως Γυμνάσιο.
1875
Ίδρυση του πρώτου Ελληνικού Διδασκαλείου.
1878
5 ΜΑΙΟΥ
-Οι μαθηταί μετά των καθηγητών και διδασκάλων των εξήλθον εις Καραγάτσια, όπως ανα πνεύσωσι τον ευώδη του Μαίου αέρα υπό τον δροσεράν σκιαν και να ασκηθώσιν εις διαφόρους σωμασκίας. Συναντήσαντες αυτούς το απόγευμα , επανακάμποντας κατά στίχους ανά τετράδας μετά πολλής τάξεως και ευπρεπείας και εμμελώς άδοντας τα εθνικά των ημετέρων σχολείων άσματα , με καρδίαν τετραυματισμένην αναπέμψαμεν δέησιν προς τον κοινόν Πατέρα υπέρ της προόδου αυτών και υπέρ μέλλοντος αισιοτέρου της πεφιλημένης ημών Μακεδονίας.
1879
1η ΜΑΙΟΥ
-Ενώ πανθομολογουμένως και προ πολλών ήδη ετών εξέλιπον αι δια μαστγώσεων, ραπισμάτων και άλλων βαναύσων μέσων εις τους μαθητάς και μαθητρίας επιβαλλόμεναι υπό των διδασκάλων ποιναί ,πληροφορούμεθα μετά λύπης και παρά πάσαν προσδοκίαν ότι εν τω ημετέρω Παρθεναγωγείω ηχηρά και μεγαλόσχημα ούτως ειπείν ραπίσματα επιδαψιλεύονται προς μαθητρίας των μεγάλων τάξεων , ως μη όφειλε. Εφιστώμεν την προσοχήν της διευθύνσεως και της Εφορίας επί τούτοις, ίνα μη επανέλθομεν απροκάλυπτοι και λυπηροί τοις ενεχομένοις.
26 ΙΟΥΝΙΟΥ
- Εγένοντο αι εξετάσεις της Προτύπου Σχολής , της διευθυνομένης υπό των Κ.Καλέβρα και Α.Παναγιωτοπούλου.
20 ΙΟΥΛΙΟΥ
- Αφίκετο εκ Κωνσταντινουπόλεως ο αξιόλογος και διακεκριμένος μουσικός Δημήτριος Λάλας, όστις δίδαξε μουσικά επί διετίαν εις την Εμπορική Σχολήν Χάλκης.
1880
25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
-Η εν Θεσσαλονίκη Ελληνική Κοινότης πληροφορηθείσα ότι εις τον Μηνύτορα του Βουκουρεστίου εδημοσιεύθη στατιστική του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης, σταλείσα υπό τον ενταύθα Προξένου της Ρουμανίας καθ’ ην ουδείς έλλην υπάρχει εν τη πόλει ταύτη, συνέταξε διαμαρτυρίαν, ην απέστειλετω Ερμή, όστις και την δημοσιεύει “Καθ’ ην εποχή είκοσι χιλιάδες έλληνες , δεκαέξι Εκκλησίαι, Γυμνάσιον, Διδασκαλείον, Παρθεναγωγείον, τρία Δημοτικά σχολεία και πέντε Νηπιαγωγεία υπήρχον εις την Θεσσαλονίκην, ο Πρόξενος δεν εύρε ούτε έναν έλληναν κατοίκον ”
[έγραφε μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της Κοινότητας].
23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
-Αφίχθη εκ Κωνσταντινουπόλεως ο διδάσκαλος της τουρκικής γλώσσας Γεώργιος Άρτας και ανέλαβεν υπηρεσίαν καθηγητού της τουρκικής εις το Γυμνάσιον. Ο ίδιος δι’ ανακοινώσεως εν τη εφημερίδι ημών δηλοί ότι ηνέωξε μεταφραστικόν γραφείον, εις ο θέλουσι εύρει εξυπηρέτησιν όσοι επιθυμούν να μεταφέρουν έγγραφα εκ της τουρκικής εις την ελληνικήν γλώσσαν και αντιθέτως.
1882
21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ
-Μαθηταί τινές ανήθικοι , εν τοι κατά την συνοικία του Αγίου Αθανάσιου παντοπωλείοις, κατά πάσαν εσπέραν εξακολουθητικώς συνερχόμενοι , εξοκείλουσιν εις διάφορα ατοπήματα ,προς δε τας εκείθεν διερχομένας νεανίδας ασχημόνωςεκφραζόμενοι , αυτοδικαίως προκαλούσι τα πικρά παράπονα των πέριξ οικουσών εντίμων οικογενειών δια την τοιαύτην επιλήψιμον αυτών συμπεριφοράν, τας χρηστάς του δημοσίου ελπίδας διαψεύδοντες. Και ενώ οι ενταύθα οικούντες βουλγαρόπαιδες σωφρόνως διαβούντες, κατά πάσαν Κυριακήν και εορτάς και εν τη εκκλησία αυτών ευλαβώς προσερχόμενοι ευλογούσι το Θεόν, υπό των διδάσκαλων των ιεραρχικώς συνοδευόμενοι , οι ημέτεροι κατά πάσαν εσπέραν αδολεσχούσιν εν ταις αγυιαίας και τας ρύμαις της πόλεως , ταις σαρκικαίς ηδοναίς μεθύοντες αχαλίνωτοι.
1η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
-Εσχάτως περιήλθεν εις τας χείρας ημών βιβλιάριον με την επιγραφήν Τοπωνύμια της Θεσσαλονίκης προς διδασκαλίαν του μαθήματος της πατριδογνωσίας εν τοις Δημοτικοίς σχολείοις, συγγραφέν υπό του κυρίου Γεωργίου Μωραιτοπούλου .
1883
19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ
-Φήμη διαδίδεται ανά την πόλιν ότι και αύθις επανιδρύεται εν τη ημετέρα πόλει το προ έτους καταργηθέν Διδασκαλείον Αρρένων, λόγω διχονοιών και μικροσυμφερόντων των προυχόντων, οίτινες καταργούν εκπαιδευτικά ιδρύματα και απολύουν διδασκάλους αδιαφορούντες δια το εθνικόν συμφέρον.
3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
-Ευχάριστον θέαμα παρουσιάζει η πληθύς των νεαρών διδασκαλισσών, απερχομένων ίνα διδάξωσι εις τα σχολεία της Μακεδονίας. Τας συνοδεύει η ευχή όλων μας, δια την επιτυχίαν της ιεράς αυτών αποστολής.
1884
18 ΙΟΥΛΙΟΥ
-Μετά χαράς αγγέλομεν την σύστασιν οικοτροφείου μαθητών υπό του γάλλου Φ. Μπετράν εις την συνοικία Μπαλαάτ [πίσω ακριβώς από το σημερινό Δημαρχείο].
8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
-Ιδρύεται Ελληνικόν Ιδιωτικόν Παιδαγωγείον υπό του καθηγητού Δ.Κ.Ορφανίδου.
1885
15 ΙΟΥΝΙΟΥ
-Η αρμοδία εγχώριος Αρχή πληροφορηθείσα ότι εν τω ενταύθα Βουλγαρικώ βιβλιοπωλείω υπάρχουσι βιβλία επιλήψου ύλης , εισήλθε χθες εν αυτώ και εποιήσατο έρευναν , μετά το πέρας της οποίας παρέλαβεν εξ εκάστου είδους των εν αυτώ πωλουμένων βιβλίων, διδακτικών τε και μη, ανά εν και τα μετέφερεν εις το επί τούτω Γραφείον , προς μελέτην και εξέλεγξιν αυτών.
4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
- Δια του πλοίου της γραμμής αφίχθησαν εξ Αθηνών ο Γυμνασιάρχης Αν.Οικονόμου και η νέα Διευθύντρια του Παρθεναγωγείου Ασπασία Γρηγοράκη.
7 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
-Μετά μεγάλης λύπης πληροφορούμεθα ότι η Εφορία Εκπαιδευτικών καταστημάτων προέβη εις την παύσιν της κυρίας Πολυξένης Αντωνίου από των διδασκαλικών καθηκόντων αυτής. Εκπλαγέντες επί τω λυπηρώ τούτω ακούσματι και λαβόντες υπ’ όψιν ότι η απολυομένη διδασκάλισσα επί εικοσαετίαν διδάξασα εις το Παρθεναγωγείον απεσπάσετο τους επαίνουςτων κατά καιρούς Εφοριών και διευθυντριών , ηθελήσαμεν να εξακριβώσωμεν τους λόγους τους προκαλέσαντας το διάβημα τούτο της Εφορίας προέβη εις την παύσιν της δια τους εξής λόγους :
(α) Δεν μετέβη εις το ατμόπλοιο , ίνα προυπαντήσει την νέαν διευθύντριαν .
(β) Διότι δεν εξήλθε του Πυλώνος του Παρθεναγωγείου προς υποδοχήν της νέας διευθυντρίας κυρίας Γρηγοράκη.
(γ) Διότι διαταχθείσα υπό του κυρίου Φιλίπποβιτς να δείξει εις την νέαν διευθύντριαν την αίθουσα του νηπιαγωγείου, η απολυθείσα υπεξέκλινε ,παρατηρήσασα ότι ως εγγράφουσα μαθητρίας και εισπράττουσα κατ’εκείνην την στιγμή τα δίδακτρα, δεν ηδύνατο να εκτελέσει την διαταγήν, αλλά άλλη τις διδασκάλισσα ηδύνατο να την εκτελέσει.
1886
25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
-Μετά ενδομύχου λύπης εμάθομεν ότι ο διαπρεπής ομογενής μουσικός Δημήτριος Λάλας παρητήθη της μουσικής διδασκαλίας εκ του ημετέρου Παρθεναγωγείου. Οι λόγοι της παραιτήσεως του διατελώσιν άχρις ταύτης στιγμής άγνωστοι , λέγεται δε μόνον ότι εκ της συμπεριφοράς εφόρου τινός των εκπαιδευτικών καταστημάτων ηναγκάσθη να παραιτηθεί.
1887
Ίδρυση στη Θεσσαλονίκη ανώτερης οθωνανικής σχολής για την εκπαίδευση διοικητικών υπάλληλων
13 ΜΑΙΟΥ
-Από τινών ημερών παρεπιδημεί εν τη πόλει ημών ο ευπαίδευτος Γυμνασιάρχης Σερρών Ιωάννης Δέλλιος.
1888
26 ΙΟΥΛΙΟΥ
-Αρχίζουν αι εγγραφαί εις τα ήδη υπάρχοντα σχολεία Γυμνάσιον, Διδασκαλείον ,Παρθεναγωγείον, Εμπορική Σχολήν του Μπερτράν, Ελληνικόν Σχολείον του Δημητρίου Ορφανίδου, καθώς και εις νέα τοιαύτα.
1η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
- Υπό της κυρίας Ελίζης Γ.Γκιρώ ελάβομεν την εξής είδησιν προς δημοσίευσιν: “Προτιθεμένη να ιδρύσω ιδιωτικόν Παρθεναγωγείον, εν ω διδαχθήσονται ξέναι γλώσσαι και γνώσεις οικοκυρικής, καλώ τους γονείς της πόλεως μας και των περιχώρων όπως εγγράψωσιν τας θυγατέρας αυτών εις το ημέτερον σχολείον, ευρισκομένον εις την συνοικία Αγίου Νικολάου”.
-Ο πρώην καθηγητής των γαλλικών εν τω Παρθεναγωγείον Γ.Γκιρώ ιδρύει Γαλλομακεδονικόν Οικοτροφείον και Εμπορικήν Σχολήν, εν η διδαχθήσεται και η χρήση της γραφομηχανής.
28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
-Απελύθη της υπηρεσίας και ανεχώρησεν δια Κωνσταντινούπολιν ο διευθυντής του Διδασκαλείου ΧρύσανθοςΙεροκλής, δια πράξιν ην δεν αναφέρομεν δι’ ευνοήτους λόγους. Αντεκαταστάθη ούτος δια του καθηγητού Βεργάδη.
1η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
-Το παρελθόν Σάββατον οι ενταύθα γερμανοί υπηκόοι ετέλεσαν τα εγκαίνια του άρτι ιδρυθέντος γερμανικού σχολείου [ σε οίκημα του Φραγκομαχαλά].
-Διορίσθη διευθυντής του ενταύθα Ελληνικού Γυμνασίου ο κύριος Νικολαίδης.
30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
-Την παρελθούσαν εβδομάδα ετέθη ο θεμέλιος λίθος της ενταύθα ιδρυθησομένης Γεωργικής σχολής.
1889
13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
-Η διευθύντρια του Παρθεναγωγείου Ελένη Αλιφέρη ανεκάλυψε ότι εν τω Παρθεναγωγείω υπήρχε διδασκάλισσα, ήτις καίπερ ούσα Ορθόδοξος το θρήσκευμα, μετέδιδε ταις μαθητρίαις ελευθεριαζούσας, ούτως ειπείν , ιδέας μη παραδεχομένας υπό της Ορθοδόξου ημών εκκλησίας. Το γεγονός πάραυτα επηνέχθη εις τον Μητροπολίτην , όστις έσπευσεν αυτοπροσώπως εις το Παρθεναγωγείον, δια να εξετάσει επισταμένως περί τούτου. Αφ’ου εβεβαιώθη ότι η εν λόγω διδασκάλισσα τυγχάνει όντως Ορθόδοξος και ότι αι ιδέαι εκείναι ήσαν όλως ατομικαί , κατά την ομολογίαν αυτής , δεν έλειψε του να την νουθετήσει προσηκόντως και να την μεταπείσει περί του παραλόγου και ατόπου των ιδεών της , προσθείς ότι , αν εξακολουθήσει επιμένουσα εις αυτάς να μην επανέλθει εν τω Παρθεναγωγείω, αλλά να ειδοποιήσει αυτόν περί αντικαταστάσεως της. Μη επανελθούσης δε τη επιούση η Εφορία προέβη εις την απόλυσιν αυτής.
20 ΜΑΙΟΥ
-Η διευθύντρια του Παρθεναγωγείου Ελένη Αλιφέρη διαψεύδει ότι αι μαθήτριαι της τετάρτης τάξεως ετιμωρήθησαν, διότι δεν συνεμορφώθησαν προς την υπ’ αυτής δοθείσαν διαταγήν περί αγοράς υπ’ αυτών της απαιτούμενης κιμωλίας δια τα μαθήματα και διότι απήργησαν. Λέγει η κυρία Αλιφέρη ότι ουδέποτε διέταξεν ή υποχρέωσεν τας μαθητρίας να αγοράζουσι ιδίοις εξόδοις κιμωλίαν, αλλά εξέφρασε την ευχήν ότι καλόν θα ήτο αν εκάστη μαθήτρια έφερε μεθ’ εαυτής και ολίγην κιμωλίαν. Δικαιολόγησε δε την τιμωρίαν των μαθητριών, διότι εγέλων προ της λήξεως του μαθήματος.
27 ΜΑΙΟΥ
-Το ενταύθα Βουλγαρικόν Βιβλιοπωλείον του Σαμαρτζήεφ ήρξατο περιοδικώς εκδίδον σειράν φιλολογικών και επιστημονικών βιβλίων υπό τον γενικόν τίτλον “ Βιβλιάρια ”. Το έργον είναι άξιον βεβαίως παντός επαίνου και αποβλέπει εις την διανοητικήν ανάπτυξιντων εν Μακεδονίαν βουλγάρων. Θα ήτο , όμως επαινετότατον αν οι αναλαβόντες το έργον αυτό εφαίνοντο περισσότερον ειλικρινείς εις τας στατιστικάςπληροφορίας, τας αφορώσας εις τον βουλγαρικόν πληθυσμόν και τα βουλγαρικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της ημετέρας πόλεως.
20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
-Μετά λύπης πληροφορούμεθα ότι η ιδιωτική σχολή του Δημητρίου Ορφανίδου δεν θα λειτουργήσει εφέτος.
1890
28 ΙΟΥΛΙΟΥ
-Διορίζεται η Πολυξένη Αντωνίου διευθύντρια του Παρθεναγωγείου μας. Είναι η πρώτη εκ Θεσσαλονίκης διευθύντρια , καθ’ όσον αι προηγούμεναι ήσαν ξέναι.
1892
9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
-Ετελέσθησαν τα εγκαίνια του Σερβικού σχολείου ,όπερ εστεγάσθη εις την παρά τον Αγιον Νικολάον οικοδομήν των αδελφών Καρίπη.
26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
-Ο υπογεγραμμένος Δημήτριος Πόποβιτς τη αδεία της Σεβαστής ημών Κυβερνήσεως ιδρύω ενταύθα και εν τη συνοικία Αγιου Νικολάου Σερβικόν σχολείον υπό την επωνυμίαν “Οίκος Παιδείας” , εις ο διδαχθήσονται σερβικά, τουρκικά. γαλλικά και ελληνικά. Επιφυλάσσομαι εν καιρώ να γνωστοποιήσω το πλήρες εκπαιδευτικόν πρόγραμμα του ημετέρου σχολείου.
1893
Οικοδόμηση του νέου κτιρίου του Ελληνικού Γυμνασίου με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού.
1894
-Εξακολουθεί να είναι για δεύτερη χρονιά διευθυντής του Γυμνασίου ο ιεροκήρυκας Γρηγόριος Ωρολογάς, που θα γίνει αργότερα Μητροπολίτης Στρώνιτσας.
1903
Το Παπάφειο Ορφανοτροφείο δέχεται τα πρώτα ορφανά , και τον Φεβρουάριο αρχίζουν τα μαθήματα του δημοτικού σχολείου για τους τροφίμους του.
17 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
-Μεγάλη πομπή από μαθητές και πολίτες συνοδεύει στην σκάλα τον Μητροπολίτη Αθανάσιο Μεγακλή. Ο Μητροπολίτης επιβιβάζεται στο ατμόπλοιο Κρήτη , που θα τον μεταφέρει στη νέα του θέση , στην Κύζικο. Ο γυμνασιάρχης Ε. Δαβίδ εκφωνεί τον αποχαιρετηστήριο λόγο και ευχαριστεί τον απερχόμενο ιεράρχη , που δώρισε ένα μεγάλο ωρολόγι τοίχου στο Παπάφειο.
1907
Στην πόλη μας ,αρχίζει να λειτουργεί η Εμπορική Σχολή του Θανάση Κωνσταντινίδη στο κτιρίο του πλούσιου τουρκοαλβανού Ομάρ Πριστίνα, εκεί που στεγάζεται σήμερα η Σχολή Τυφλών.
Οικοδόμηση της Κεντρικής Αστικής Σχολής και της Ιωαννιδείου Σχολής.
1913
Το φθινόπωρο ανοίγουν τα σχολεία ,που οι αίθουσες τους χρησιμοποιούνταν ως νοσοκομεία για τους τραυματίες των μαχών του Κιλκίς, του Λαχανά ,της Τζουμαγιάς και της Κρέσνας.Καθημερινά γίνονται μαθητικές παρελάσεις και γιορτές και ακούγεται συνεχώς το τραγούδι.
Δεν το πιστεύαν οι βούλγαροι ποτές τους να νικηθούν
πεποίθηση είχανε μεγάλη στη Σαλονίκη για να μπούν.
Αυτό το αίμα που εχύθη ,αθώον και ηρωικόν,
θα πληρωθεί μέσα στη Σόφια από τον βούλγαρο διπλόν....