Πότε ένα μουσείο είναι καλό;

Η διάλεξη αυτή δόθηκε, μετά από πρόσκληση της Ελληνικής Επιτροπής του ICOM, τον Νοέμβριο του 2009

Υπάρχουν μουσεία διάσημα: Το Λούβρο, το Βρετανικό Μουσείο, το ΜΟΜΑ, τα Guggenheim, το Ιουδαϊκό στο Βερολίνο, το Castelvecchio στη Βερόνα, το Deutsches Museum στο Μόναχο… Όπως υπάρχουν και διάσημοι γιατροί και διάσημοι ηθοποιοί…
Η απάντηση για το πότε ένας γιατρός είναι και καλός είναι απλή: όταν κάνει καλά τη δουλειά του. Δηλαδή όταν είναι καλός στη διάγνωση και στη θεραπεία.
Είναι εξ’ ίσου απλή και η αντίστοιχη απάντηση για ένα μουσείο; Πότε ένα μουσείο είναι καλό;


Περισσότερα
Πολιτισμός-Αναπαράσταση-Αρχιτεκτονική

Η διάλεξη δόθηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την Πέμπτη 26 Μαϊου 2005, στο πλαίσιο της ημερίδας που οργάνωσε το ΔΠΜΣ Μουσειολογία με θέμα «Ορισμοί της κουλτούρας, νοήματα της αναπαράστασης»

Προκαταρκτικά, θα έκρινα σκόπιμο να δηλώσω τι νομίζω ότι κατάλαβα ότι είναι το σημερινό μας θέμα: Νομίζω λοιπόν ότι συζητάμε ποια είναι η έννοια του πολιτισμού από την οπτική των διαφόρων ανθρωπιστικών επιστημών και πώς ο πολιτισμός εμφανίζεται, εκφράζεται, αναπαρίσταται, στην ειδικότερη περιοχή της καθεμιάς από τις επιστήμες αυτές.
Κατά συνέπεια λοιπόν, εγώ θα πρέπει να εισηγηθώ ορισμένα σημεία συζήτησης για τον «αρχιτεκτονικό πολιτισμό», και πιο συγκεκριμένα για το πώς ο πολιτισμός εκφράζεται, εκφαίνεται, στην αρχιτεκτονική...


Περισσότερα
Η αξιολόγηση του αρχιτεκτονικού έργου

Τι, πώς, γιατί - Μια χαρτογράφηση

Ανακοίνωση στην ημερίδα «Διαδικασία Αξιολόγησης του Αρχιτεκτονικού Έργου», Μ.Μ.Σ.Τ. Θεσσαλονίκη,
Μάιος 2010, Διοργάνωση Τμήμα Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ.

Η αξιολόγηση της αρχιτεκτονικής είναι δύσκολο πράγμα διότι:
- είτε δεν ξέρουμε ακριβώς το τι, το πώς και το γιατί,
- είτε, σπανιότερα, τα ξέρουμε, αλλά: είτε έχουμε τεχνικές δυσκολίες, είτε δεν μας συμφέρει να τα μεταχειριστούμε.
Στην σύντομη ομιλία μου θα επιχειρήσω απλώς μια χαρτογράφηση του ζητήματος, κι αυτήν ελλειπτικά. Θα πω μάλλον γνωστά πράγματα, που όμως είναι καλό να τα σκεφτόμαστε όλα μαζί...


Περισσότερα
ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ

Η διάλεξη δόθηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο πλαίσιο της σειράς μαθημάτων «14+3 Μαθήματα για το Μοντερνισμό», 2008-2009

ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΑ

Το ΜΜΣΤ μου ανέθεσε να μιλήσω για τον Μοντερνισμό. Για το συνολικό φαινόμενο του Μοντερνισμού. Θα αρχίσω από την αρχή: Τι εννοούμε με τον όρο Μοντερνισμός;
Ολόκληρη η διάλεξη θα προσπαθήσει να απαντήσει στο ερώτημα αυτό.
Μια μονοσήμαντη και απλή απάντηση δεν μοιάζει να είναι εύκολη. Αυτό άλλωστε προκύπτει μόλις ανατρέξει κανείς σε έγκυρες λεξικογραφικές πηγές του τελευταίου τέταρτου του 20ου αιώνα. Κι αυτό είναι φυσικό. Ο Μοντερνισμός είναι ένα ιστορικά σχετικά πρόσφατο φαινόμενο, που κατά άλλους καλύπτει και την σημερινή εποχή ενώ κατά άλλους απλώς εξακολουθεί ακόμη να διεισδύει εν μέρει σ’ αυτήν, ενώ έχουμε ήδη περάσει σε μια νέα εποχή, την «μετά το μοντέρνο» εποχή. Το ίδιο ισχύει και για την χρονική έναρξη του φαινομένου του Μοντερνισμού. Εξαρτάται από το περιεχόμενο που δίδει κανείς στον όρο.
Είναι άλλωστε γνωστό ότι μια χρονική απόσταση είναι πάντα απαραίτητη για να βλέπει κανείς καθαρά την ιστορία…


Περισσότερα
Le Corbusier και στιλ

Η διάλεξη αυτή δόθηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το 2007, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Θεσσαλονίκης.

Ο Charles-Edouard Jeanneret ήταν πολέμιος των στιλ. [Εικ. 1]

Ως Le Corbusier διακήρυττε: « Τα Louis XV, XVI, XIV ή το γοτθικό έχουν τόση σχέση με την αρχιτεκτονική όση ένα φτερό στο κεφάλι μιας γυναίκας. Μερικές φορές είναι όμορφο, αλλά όχι πάντα και τίποτε περισσότερο»… «Τα στιλ είναι ένα ψέμα… Η κάτοψη είναι ο γεννήτορας… Η κάτοψη προχωρά από μέσα προς τα έξω. Το εξωτερικό είναι αποτέλεσμα του εσωτερικού.»

Μαζί με αυτόν, ολόκληρο το Μοντέρνο Κίνημα [Εικ. 2] διακήρυττε σε όλους τους τόνους, ότι τα στιλ έχουν πεθάνει, η μορφή βγαίνει μέσα από την κάτοψη και η κάτοψη εκφράζει, σχεδόν αυτόματα, την λειτουργία...


Περισσότερα
Πώς να διαχειριστούμε την διαχείριση του πολιτισμού

Ανακοίνωση, σε συνεργασία με την Μ. Σκαλτσά, στο Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο «Ζητήματα Διαχείρισης Συλλογών, Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων» στο ΜΜΣΤ, Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2005, διοργάνωση από το ΔΠΜΣ «Μουσειολογία»

Ένα γνωστό ευφυολόγημα λέγει:

- Όποιος ξέρει να κάνει κάτι, το κάνει.

- Όποιος δεν ξέρει να το κάνει καλά, το διδάσκει.

- Και όποιος δεν ξέρει ούτε να το διδάξει, το διοικεί.


Με άλλα λόγια: Ένας προικισμένος αρχιτέκτονας ή γλύπτης, το μόνο που νοιάζεται πραγματικά είναι να κάνει κτίσματα ή γλυπτά, αντίστοιχα.
Αρχίζει να διδάσκει αρχιτεκτονική ή γλυπτική, εκεί που αρχίζει να αισθάνεται ότι δεν θα τα καταφέρει δα και σαν τον Bramante.
Και όταν πιστέψει ότι ούτε και να διδάξει καλά μπορεί, τότε γίνεται διευθυντής μουσείου ή υπουργός πολιτισμού. - Απόδειξη ότι ούτε ο τωρινός ούτε και όλοι οι προηγούμενοι υπουργοί πολιτισμού μπορούσαν είτε να κάνουν κτίρια ή γλυπτά, είτε να τα διδάξουν…


Περισσότερα
Τα μουσεία δεν είναι καθόλου αθώα πράγματα

Η διάλεξη αυτή δόθηκε στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας εκπαιδευτικής εκδρομής που οργάνωσε το Μουσείο στο Βερολίνο.
Της διάλεξης είχε προηγηθεί συνοπτική ενημέρωση για το Jüdisches Museum του D. Libeskind στο Βερολίνο

Στο πλαίσιο αυτής της προπαρασκευαστικής σας ενημέρωσης για όσα θα δείτε, θα ήθελα, με αφορμή το Ιουδαϊκό Μουσείο του Βερολίνου, να σας μιλήσω τόσο γι’ αυτό, όσο και για όλα τα Μουσεία που θα επισκεφτείτε.

Ο τίτλος της σύντομης ομιλίας μου είναι «Τα μουσεία δεν είναι καθόλου αθώα πράγματα.»

Γιατί, εκ πρώτης όψεως, τα μουσεία μοιάζουν ίσως αθώα. Μας δείχνουν τις συλλογές τους, και οι συλλογές τους αποτελούνται από πράγματα. Με το παράδειγμα του Ιουδαϊκού Μουσείου θέλω λοιπόν να σας πω ότι τα μουσεία (δεν) μας δείχνουν πράγματα, όσο και ο έντυπος και ο ηλεκτρονικός τύπος (δεν) μας δείχνουν γεγονότα...


Περισσότερα
Βιβλιοπαρουσίαση

Στις 25 Νοεμβρίου παρουσιάστηκε το βιβλίο του Άρι Γεωργίου « Όλυμπος Νάουσα 21 Ιουνίου 1994» στο βιβλιοπωλείο Ιανός, παράλληλα με την έκθεση των φωτογραφιών που περιλαμβάνονται στο βιβλίο.

Το κείμενο που ακολουθεί ήταν η συμμετοχή μου στην βιβλιοπαρουσίαση. Κάθε αριθμημένη ενότητα του κειμένου συνοδευόταν από την προβολή μιας ολόκληρης εικόνας ή τμήματος εικόνας από το υλικό της έκθεσης.

1. Τι είναι αυτό που μας μαγνητίζει σ’ αυτήν την εικόνα;
Το ερώτημα είναι απλό και αυθόρμητο. Δεν έχει όμως απαντηθεί, παρά τις προσπάθειες, ποτέ στην ιστορία του πολιτισμού. Μάλλον ευτυχώς.
Το να το θέτει κανείς ξανά και ξανά είναι μία από τις εκδηλώσεις της τραγικής φύσης του ανθρώπου. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η τραγική φύση του ανθρώπου προκύπτει από την αντινομία μεταξύ ανεπάρκειας στον χειρισμό του πραγματικού και απεραντοσύνης στον οραματισμό του ιδανικού. Ο άνθρωπος είναι περισσότερο από αυτό που μπορεί να κάνει. Ο άνθρωπος μπορεί να φανταστεί πράγματα τελειότερα από αυτό που ο ίδιος είναι...


Περισσότερα

Επιστροφή στην αρχή