Το πρόγραμμα ΦΤΩΧΕΙΑ 3 της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε στόχο τη διερεύνηση των αιτιών και των μηχανισμών που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό και το σχεδιασμό στρατηγικών για την καταπολέμησή τους. Για το σκοπό αυτό σχεδίασε και εφάρμοσε 41 προγράμματα μικρής κλίμακας με πιλοτικό χαρακτήρα σε διάφορες πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατέγραψε τις παραμέτρους που συμβάλλουν στην επιτυχία ή οδηγούν σε αποτυχία. Δηλαδή, το πρόγραμμα ΦΤΩΧΕΙΑ 3 δεν είχε σκοπό την καταπολέμηση της φτώχειας στην Ευρώπη, όπως συχνά και λανθασμένα έχει αναφερθεί – το ρόλο αυτό έμελλε να παίξουν, χωρίς επιτυχία μέχρι σήμερα στη δική μας χώρα, τα Προγράμματα Καταπολέμησης του Κοινωνικού Αποκλεισμού που σχεδιάστηκαν σε μεγάλο βαθμό με βάση τα συμπεράσματα του προγράμματος ΦΤΩΧΕΙΑ 3.

Αντίστοιχος με τις επιδιώξεις ήταν και ο προϋπολογισμός των προγραμμάτων: Έτσι, ενώ το ελληνικό Πρόγραμμα Καταπολέμησης του Κοινωνικού Αποκλεισμού είχε ένα προϋπολογισμό 96 δισεκατομμυρίων δραχμών για τα έτη 1996-1999, το πρόγραμμα ΦΤΩΧΕΙΑ 3 που εφαρμόστηκε στη Θεσσαλονίκη για πέντε χρόνια (1990-1994) είχε συνολικό προϋπολογισμό, όπως διαπιστώνεται στην τελική έκθεση των ορκωτών λογιστών, 180.654.409 δραχμές, (από τα οποία περίπου 20% αφιερώθηκαν υποχρεωτικά στις διεθνείς συνεργασίες και την αξιολόγηση). Δηλαδή, με περίπου 35 εκατομμύρια το χρόνο ο προϋπολογισμός του δεν ξεπερνούσε τον προϋπολογισμό ενός μικρού προγράμματος κατάρτισης ανέργων από τις χιλιάδες που εφαρμόζονται σε κάθε γωνιά της χώρας τα τελευταία χρόνια. Όμως με τον μικρό αυτό προϋπολογισμό το πρόγραμμα ΦΤΩΧΕΙΑ 3, μεταξύ πολλών άλλων ενεργειών

·         Διεξήγαγε μια από τις μεγαλύτερες έρευνες για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό

·         οργάνωσε, ίδρυσε και λειτούργησε για περισσότερο από τέσσερα χρόνια το πρώτο Κέντρο Μονογονεϊκής Οικογένειας (με ψυχολόγους, παιδαγωγούς και κοινωνικούς λειτουργούς),

·         οργάνωσε, ίδρυσε και λειτούργησε ένα Κέντρο Ποντιακής Οικογένειας

·         οργάνωσε, και λειτούργησε άτυπα σχολεία στους καταυλισμούς ή/και τάξεις στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα για παιδιά Ρομά που μέχρι εκείνη τη στιγμή βρισκόταν εκτός εκπαιδευτικού συστήματος, και ανέπτυξε σχετικό διδακτικό υλικό

·         οργάνωσε και χρηματοδότησε τα πρώτα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για νεαρούς και νεαρές Ρομ στον ΟΑΕΔ

·         οργάνωσε προγράμματα γλώσσας για Ποντίους από τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και ανέπτυξε σχετικό διδακτικό υλικό

·         πρόβαλε τα προβλήματα των κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων στην ελληνική κοινωνία.

Συνολικά δημιούργησε μια πλούσια βάση θεωρητικών δεδομένων και πρακτικών εμπειριών για το σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης πολιτικής επίλυσης των ειδικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες.

Με τις έρευνες και τις παρεμβάσεις αυτές αποκαλύφθηκαν, όπως ήταν ο αποκλειστικός στόχος του προγράμματος, τόσο οι αιτίες του κοινωνικού αποκλεισμού και οι μηχανισμοί που τις αναπαράγουν και παρεμποδίζουν την καταπολέμησή τους όσο και οι πρακτικές δυνατότητες έγκαιρης αναγνώρισης και καταπολέμησής τους,

Το γεγονός, όμως, των πολλών και επιτυχημένων δραστηριοτήτων του και της διεθνούς αναγνώρισης που έτυχε έδωσε μερικές φορές μυθική διάσταση στο ύψος των πόρων του και στο εύρος των επιδιώξεών του.

Η λανθασμένη άποψη για το πραγματικό ύψος των πόρων του όπως επίσης για τις πραγματικές επιδιώξεις του και την εμβέλεια των δυνατοτήτων του δεν ήταν πάντοτε αποτέλεσμα άγνοιας της αλήθειας ή ελλιπούς πληροφόρησης. Αντίθετα, συχνά ήταν μέρος μεθοδευμένης προσπάθειας για τη χειραγώγηση των κοινωνικά αποκλεισμένων και της κοινής γνώμης. Πράγματι, η απόδειξη ότι με σχετικά λίγα χρήματα αλλά με άριστη τεχνογνωσία και με πολιτική βούληση που θεμελιώνεται στις αξίες της αλληλεγγύης είναι δυνατή η εφαρμογή μιας πολιτικής που θα επιτρέψει πολλούς ανθρώπους να ξεφύγουν από τον κοινωνικό αποκλεισμό και να διεκδικήσουν ενεργή και ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνία βρίσκει πολλούς αντιπάλους. Ιδιαίτερα βρίσκει πολλούς και αποφασισμένους αντιπάλους ανάμεσα σε εκείνους που ιδεολογικά είναι προσκολλημένοι σε απάνθρωπα δόγματα του παρελθόντος και σε όσους κερδίζουν προσωπικά από την ύπαρξη και την επωφελή διαχείριση του κοινωνικού αποκλεισμού.