1. Frumusetea Sfinteniei (Κάλλος το Άγιον), Βουκουρέστι 2011

Basilica publishing house of the Romanian Patriarchate published, with the blessing of His Beatitude Daniel, Patriarch of the Romanian Orthodox Church, the book entitled Beauty of the Holiness by the well-known theologian Hrisostom Stamoulis, translated from neo-Greek by scholar Nicuşor Deciu. As the translator explains, the book by Prof. Hrisostom Stamoulis, certainly represents a unique event among the theological books published in our country, especially due to its original theological comprehensive content, by which the author tries to do a historical synthesis of the theology of beauty, as well as to challenge the cultural environment to open to the divine human way of existence, typical for Orthodoxy.
The author of the book is a well-known theology professor at the Faculty of Theology of Thessaloniki, an original successor of the famous dogmatist Nikos Matsoukas, composer and poet, researcher with real preoccupation in the Patristic field, expert in the hermeneutics of Saint Kiril of Alexandria about whom he wrote many studies, as well as an expert in arts, and theologian involved in the dialogue of theology with the cultural world of Greece.
Beauty of the Holiness – Prolegomene to a Pilocalic Asthetics of Orthodoxy is a book designed to explore a field less examined in the Romanian Orthodox theology so far, namely the theological aesthetics. The basic theme on which the whole demonstration of the work is based is the one related to the existence of man’s senses in the Orthodox theology and their possibility to share the divine uncreated beauty.
Taking into account its large character open to the laic culture, the book by Prof. Stamoulis can be an important landmark in the Romanian aesthetic theology as well as a necessary means of dialogue with the cultural world.

 

2. Ώσπερ ξένος και αλήτης, Α' Έκδοση, Αθήνα 2010

Μια σημαντική προσέγγιση του φαινομένου της «μετανάστευσης» με θεολογικά κριτήρια, από έναν νέο θεολόγο και ευαισθητοποιημένο άνθρωπο που δίνει την δικό του αγώνα στα έδρανα της ακαδημαϊκής Θεολογίας.
Το κείμενο αυτό είναι μια κραυγή αγωνίας, μια προσπάθεια αφύπνισης της κατ’ αυτάς υπνώττουσας χριστιανικής, ορθόδοξης, συνείδησης μας. Για να μην είναι οι χριστιανοί εκείνοι που δεν σέβονται την αξιοπρέπεια και την ελευθερία του άλλου, αλλά εκείνοι που εγείρονται από τους τάφους της κοινωνικής αδικίας, εκείνοι που βλέπουν τους ανθρώπους αναστάσιμα, δηλαδή ως ευκαιρία και όχι ως απειλή, ως συνοδοιπόρους, και όχι ως αντιπάλους, ως συντρόφους και όχι ως εχθρούς.

 

 

3. Κάλλος το Άγιον, Δ' Έκδοση Αθήνα 2010, σ.360

Ποιος είναι εν τέλει ο άνθρωπος της Ορθοδοξίας; Είναι ο άνθρωπος των γεγυμνασμένων, των ασκημένων αισθητηρίων, ή ο άνθρωπος της "αναισθησίας"; Ποιος ο Θεός του; Ποιος ο κόσμος του; Ποια η Εκκλησία του; Ποια η σχέση του με τη Δύση, το άλλο και τους άλλους; Σε τέτοια και άλλα ερωτήματα που αφορούν τη σύγχρονη αυτοσυνειδησία της Ορθοδοξίας δοκιμάζει να απαντήσει στο βιβλίο αυτό ο Χρυσόστομος Σταμούλης, θέτοντας στο κέντρο της δουλειάς του το κάλλος το άγιο, την ομορφιά που αποκαλύπτεται σε όσους ξέρουν να βλέπουν, σε όσους αφήνουν τον εαυτό τους να γίνει παιχνίδι τ' ανέμου προκειμένου να δει τη δόξα του πραγματικού. "Ένας που ξέρει να βλέπει βρίσκει την ομορφιά παντού", ακόμη και εκεί που δεν λάμπει, δεν φωνασκεί, αλλά δηλώνει την παρουσία της εν ταπεινώσει και με πλήρη επίγνωση της αδυναμίας της..

 

 

4. Έρως και Θάνατος, Α' Έκδοση, Αθήνα 2009

 Το νέο πόνημα πραγματεύεται τα αιώνια θέματα του έρωτα και του θανάτου, πραγματικότητες που ορίζουν, αν μη τι άλλο, το περιεχομενο του ίδιου του πολιτισμού και βρίσκονται στη βάση της παρεξηγήσεως που τραυματίζει θανάσιμα τη σύγχρονη ζωή και θεολογία. Μια προσπάθεια του συγγραφέα να ανακαλύψει τα επιπεδα των επιχωματώσεων που έκρυψαν σταδιακα το πρόσωπο της Ορθόδοξης θεολογίας, αναδεικνύοντας στη θέση της τα φετίχ μιας ιδεολογικής θεολογίας και Ορθοδοξίας.

 


 

5. Άσκηση Αυτοσυνειδησίας, Θεσσαλονίκη 2004, σ.296

H πορεία, ανεξήγητα. αλλά όχι απρόσμενα. μοιάζει αδικαιολόγητα επική. Δημιουργεί την αίσθηση μιας «λυτρωτικής» εμμονής στην επιφάνεια των φαινομένων, χωρίς διάθεση για κατάφαση στον οικείο τόπο, στο χώρο άσκησης της αυτοσυνειδησίας, όπου κάθε αντικειμενική αντίληψη αποτελεί αμαρτία.
Τρομάζει έτσι κανείς τη «νεκρή σιωπή των πραγμάτων πού δεν φωτίζονται» και αναζητά έστω και μία κάποια δυνατότητα φωτισμού τους, προκειμένου να επιστρέψει στη ζωή εγκαταλείποντας τον κόσμο της σύμβασης. Χωρίς αμφιβολία στις ρίζες μιας τέτοιας προσπάθειας βρίσκεται ή μετάνοια, ή συνεχής μετάνοια, πού αποτελεί τη μόνη δυνατότητα για. ένα συνεχές «επέστρεφε» (Πράξ. 26, 20), το οποίο με τη σειρά του φανερώνει τα έργα των ανθρώπων ως  έργα μετανοίας.

 

6. Θεοτόκος και ορθόδοξο Δόγμα, Β' Έκδοση Θεσσαλονίκη 2003,  σ.344

Ό άγιος Κύριλλος αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας (378-444) θεωρείται και είναι o γνήσιος εκφραστής, άλλα και ή σφραγίδα της πατερικής παράδοσης.
Η συμβολή του  στη διαμόρφωση της   ορθόδοξης διδασκαλίας πού αναφέρεται στην  Αειπάρθενο Θεοτόκο είναι τεράστια. Η προσφορά του δε θεωρείται ως παρουσίαση κάποιων καινούριων θέσεων, άλλα αντίθετα φανερώνεται ως περαιτέρω αποδοχή, επεξεργασία και προώθηση των ορθόδοξων θέσεων. Και σε αυτήν την περί πτώση ή παράδοση της Εκκλησίας, θερμός θιασώτης της οποίας αποδεικνύεται ο Κύριλλος, φα νερώνει τον ερμηνευτικό και συμπληρωματικό χαρακτήρα της. καθώς και την ουσιαστική σχέση της με την Εκκλησία της Αποκάλυψης και την  Αποκάλυψη τής Εκκλησίας.

 

7. Περί της ενανθρωπήσεως του Μονογενούς, Β' Έκδοση Θεσσαλονίκη 2000

Η ενανθρώπηση του Χριστού μας, του Υιού του Θεού, το Μέγα μυστήριον, δεμένη με το Μέγα Μυστήριον, την Εκκλησία Του, η Κένωση, το άδειασμα, το ζωντανό μηδέν του Χριστού, για τον άνθρωπο, είναι και υπάρχει και οδεύει αιώνια. Είναι πιο μεγάλο από την ταπείνωσή του, πιο δυνατό, ιερό και άγιο, από τη θυσία του Σταυρού ακόμα, που χαρίζει την Ανάσταση.
Αυτή είναι η πορεία, η μαθητεία του Χριστού μας, αυτή η αποστολή Του για την σωτηρία και λύτρωση του ανθρώπου, του κόσμου, της όλης κτίσης και οικουμένης, να γίνει ο Θεός άνθρωπος, για να οδεύει καθημερινά η ανθρωπότητα με τη θεότητα. Αυτή είναι η χάρη της Θυσίας Του. Την δοξάζουμε , την προσκυνούμε, τον Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα. [...] (από τον πρόλογο του μακαριστού Πατριάρχου Αλεξανδρείας κυρού Παρθενίου)

8. Περί φωτός, B' Έκδοση Θεσσαλονίκη 1999, σ.168

“Ο θεολογικός διάλογος στην Ελλάδα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι ο αληθινός θεολογικός διάλογος στον τόπο αυτό είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος. Ή διαπίστωση αύτη καταντά οδυνηρή Ιδιαίτερα για όσους έτυχε να γνωρίσουν το θεολογικό διάλογο σε άλλες χώρες. Κατά κανόνα ό'τι γράφει κανείς στο χώρο της θεολογίας στην Ελλάδα είτε περνάει απαρατήρητο και ασχολίαστο, είτε σχολιάζεται με τρόπο που δεν προωθεί τη θεολογική ερευνά και σκέψη”. H παραπάνω παρατήρηση του σεβασμιωτάτου μητροπολίτη Περγάμου, καθηγητή κ. Ιωάννη Ζηζιούλα, που προτάσσεται στη μελέτη του Το είναι του Θεού και το είναι του ανθρώπου. Απόπειρα θεολογικού διαλόγου, παρουσιάζει τη γενική εικόνα, αμαυρωμένη εικόνα, πέρα από κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις διατήρησης του κάλλους της σύγχρονης ελληνικής θεολογικής πραγματικότητας.

Από την Εισαγωγή του Βιβλίου

 

9. Φύση και Αγάπη, B' Έκδοση Θεσσαλονίκη 1999, σ.192

Τα μελετήματα αυτού του τόμου, γράφτηκαν τα τελευταία τρία χρόνια και αποτελούν προσπάθεια συζήτησης σημαντικών θεολογικών προβλημάτων πού βρίσκονται στο κέντρο της Ορθόδοξης ζωής και θεολογίας. Ή αναζήτηση της άλλης όψης του νομίσματος αποτελεί το συνεκτικό ιστό τους. πού προσδίδει ομοιομορφία στη διαφορετικότητα τους· μία διαφορετικότητα που ορίσθηκε από το χώρο, το χρόνο αλλά και το πλαίσιο παρουσίασης των συγκεκριμένων προβληματισμών...

 

 

10.Θεολογία και Τέχνη, B' Έκδοση Θεσσαλονίκη 1998, σ.126

Το κάλλος, το ωραίο και η ομορφιά αποτελούν κατηγορίες της αισθητικής. Γιά αρκετά χρόνια, εσχάτως, και σέ αντίθεση μέ τά παραδεδομένα, η Ορθόδοξη ζωή βιώθηκε και ή Ορθόδοξη θεολογία λειτούργησε ξεκομμένη από τό κάλλος και τις αλλοιώσεις πού αυτό εισάγει στον τρόπο ύπαρξης. Τό κάλλος παραδόθηκε αποκλειστικά στο χώρο της οποιασδήποτε αισθητικής και η Εκκλησία με τη θεολογία της έμειναν χωρίς τη δύναμη του ωραίου και συνεπώς χωρίς αισθητική. ΚαΙ τούτο φαίνεται και στηρίζεται στην άττοψη ότι η θεολογία και η ζωή ττου την προβάλλει δεν έχουν ανάγκη αισθητικής. 
Μέσα αττό αυτό το συμπόσιο και με τις είσηγήσεις αυτού του τόμου, γίνεται προσπάθεια να επανασυνδεθεί η θεολογία με την τέχνη και να προβληθεί η Ορθόδοξη θεολογία του κάλλους, αυτό που μέσα από παρόμοιες αλλά όχι κατανάγκην ταυτόσημες και ταυτοούσιες διαδικασίες η Δύση ονομάζει "αισθητική θεολογία". Η αρχή, παρότι το ήμισυ του παντός, δεν είναι τέλος, γι' αυτό και παραμένει πάντα ατελής- ελλιπής.

 

 

11. Κυρίλλου Αλεξανδρείας - Κατά Ανθρωπομορφιτών, Α' Έκδοση Θεσσαλονίκη 1993, σελ.256

Είμαι της γνώμης ότι πρέπει να χαρακτηρισθεί ο παρών τόμος ως ένα πολύ σημαντικό ορόσημο στις πατερικές σπουδές στην Ελλάδα, άλλα και ευρύτερα, Αφοί, έκτος από την πρω­τοτυπία πού παρουσιάζει στο ειδικό θέμα πού πραγματεύεται, δηλαδή στη διαλεύκανση και έκδοση του κειμένου ενός συγκεκριμένου πατερικού έργου, άλλα και στην προσφορά της πρώτης νεοελληνικής μεταφράσεως κυρίλλειου έργου, επαναφέρει στο προσκήνιο της θεολογικής ερευνάς και επικαιρότητας την δυναμική προσωπικότητα και φωτισμένη σκέψη του μεγάλου πατέρα της Ορθοδοξίας αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας. ... Στη Δύση ο άγιος Κύριλλος είναι σήμερα και παρε­ξηγημένος και παραμελημένος, και τούτο είναι ευεξήγητο αν λάβει κανείς υπ' όψιν του τις μονόπλευρες ανθρωποκεντρικές τάσεις πού επικρατούν στη σύγχρονη δυτική θεολογική σκέψη. Ή απουσία του όμως από την ορθόδοξη πατερική ερευνά κατά τα τελευταία χρόνια, εκτός βέβαια ορισμένων εξαιρέσεων, είναι αδικαιολόγητη. Καi το λέγω αυτό γιατί ο άγιος Κύριλλος είναι, μετά τον άλλο μεγάλο προκάτοχο του, τον άγιο Αθανάσιο Αλεξανδρείας, ο κατ' εξοχήν διδάσκαλος του ορθόδοξου χριστολογικού δόγματος τής Εκκλησίας. Κατά την ορθόδοξη παράδοση ό κύκλος των μεγάλων οικουμενικών διδασκάλων ανοίγει με τον άγιο Αθανάσιο συμπληρώνεται με τρεις αγίους Ιεράρχες, Βασίλειο, Γρηγόριο και Χρυσόστομο και ολοκληρώνεται με τον άγιο Κύριλλο, πού θεωρείται και ονομάζεται "ή σφραγίς των Πατέρων"...
Από τον πρόλογο
του πρωτ. Δρ. Γεωργίου Δ. Δράγα
καθηγ. πανεπιστημίου Durham Αγγλίας