ΑΝΝΑ ΚΟΛΤΣΙΟΥ - ΝΙΚΗΤΑ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Α.Π.Θ.

 

Επιστροφή      

 

 ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ
Αρχαία Ελληνικά
Περιεχόμενο
Στο μάθημα επιχειρείται να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τα πρωτότυπα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και εν συνεχεία με τα κείμενα της βιβλικής και πατερικής γραμματείας. Η προσέγγιση αυτή έχει πολλαπλό χαρακτήρα: 1. παρουσιάζεται ο τρόπος παράδοσης των αρχαίων κειμένων μέσω των χειρογράφων και η κριτική έκδοσή τους. 2. παρουσιάζονται τα γραμματειακά είδη της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και ο τρόπος πρόσληψης και επιβίωσής τους στη χριστιανική γραμματεία 3. μέσα από την παρουσίαση της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας, επιχειρείται η περιγραφή και η εξήγηση των λόγων που οδήγησαν στη γλωσσική μορφή των κειμένων της χριστιανικής γραμμματείας (ελληνιστική και αττικίζουσα). 4. τελικό ζητούμενο είναι η δυνατότητα των φοιτητών να κατανοούν και να μεταφράζουν τα κείμενα της χριστιανικής γραμματείας, και αυτό επιδιώκεται μέσα από μεταφραστικές απόπειρες ανθολογημένων κειμένων, ενώ παράλληλα διερευνώνται οι μέθοδοι και τα προβλήματα μιας μετάφρασης και ειδικότερα μιας μετάφρασης ενός θεολογικού κειμένου.
Στην ωριαία άσκηση που συμπληρώνει το μάθημα επιχειρείται η γραμματική και συντακτική ανάλυση κειμένων, απαραίτητη κυρίως για φοιτητές που προέρχονται από μη θεωρητική κατεύθυνση.
Για τους αλλοδαπούς φοιτητές του Τμήματος προσφέρεται ένα επιπλέον ιδιαίτερο εβδομαδιαίο μάθημα (εναλλάξ για αρχαρίους και προχωρημένους).

Μαθησιακοί στόχοι
Το συγκεκριμένο μάθημα επιχειρεί:
. Να δώσει στους φοιτητές τη δυνατότητα να προσεγγίζουν τα κείμενα της χριστιανικής γραμματείας στο πρωτότυπο
. Να κατανοήσουν την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας και τη συγκεκριμένη γλωσσική μορφή των εκκλησιαστικών κειμένων
. Να ασκηθούν στη μεταφραστική διαδικασία και την προβληματική της
. Να συμπληρώσουν τις απαραίτητες για την προσέγγιση και κατανόηση ενός κειμένου γραμματικές και συντακτικές γνώσεις
. Εν τέλει να συνειδητοποιήσουν τη μοναδικότητα του πρωτότυπου κειμένου και την ευθύνη τους ως θεολόγοι να είναι σε θέση να διαβάζουν στο πρωτότυπο τα βιβλικά και πατερικά κείμενα.
. Να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα γραμματειακά είδη του αρχαίου ελληνικού λόγου προσλήφθηκαν και αναμορφώθηκαν από το χριστιανικό κόσμο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πηγές
Έντυπο ανθολόγιο κειμένων

Βοηθήματa

1. Κόλτσιου-Νικήτα Α., Μεταφραστικά ζητήματα της ελληνόφωνης και λατινόφωνης χριστιανικής γραμματείας. Από τους Εβδομήκοντα ως τον Νικόλαο Σεκουνδινό, Θεσσαλονίκη 2009
2. Κόλτσιου-Νικήτα Α., Φιλολόγως ζητο?ντες. Γλωσσικές απόψεις και όψεις στα κείμενα των Καππαδοκών Πατέρων, Θεσσαλονίκη 2005.
3. Κόλτσιου-Νικήτα Α., «Η γλώσσα της χριστιανικής γραμματείας», στο: Ιστορία της Ορθοδοξίας, τόμ. 2, Αθήνα 2009, σελ. 452-540
4. Κόλτσιου-Νικήτα Α., «Παράδοση και κριτική έκδοση των κειμένων της χριστιανικής γραμματείας». Εισηγήσεις Μαθημάτων Θεολογικού Κύκλου «Ανοιχτού Πανεπιστημίου», Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 516-529

ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Βλ. στις ανακοινώσεις






ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ ΕΑΡΙΝΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

1. Παλαιογραφία και κριτική κειμένων.

Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζεται ο τρόπος της χειρόγραφης παράδοσης των κειμένων της εθνικής και χριστιανικής γραμματείας μέχρι την ανακάλυψη της τυπογραφίας: υλικά γραφής, ιστορία και εξέλιξη της ελληνικής γραφής, μορφή βιβλίου, τρόποι χρονολόγησης των χειρογράφων, αυτόγραφα, παλίμψηστα χειρόγραφα, αντιγραφικά εργαστήρια, αντιγραφικά λάθη, κατάλογοι χειρογράφων, ψηφιοποίηση .
Στη δεύτερη γίνεται άσκηση ανάγνωσης χειρογράφων με αντιπροσωπευτικά δείγματα γραφής (συντομογραφίες, σημειώματα, κλπ).
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζεται η μεθοδολογία και οι βασικές αρχές μιας κριτικής έκδοσης.


ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Γνώση της ιστορίας της χειρόγραφης παράδοσης των κειμένων
Κατανόηση των λόγων που εξηγούν τις διαφορές κειμένου
Γνώση της μεθόδου και των μηχανισμών μιας κριτικής έκδοσης
Γνώση της ιστορίας και εξέλιξης της ελληνικής γραφής
Άσκηση στην ανάγνωση χειρογράφων.

ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ


Ανάθεση εργασιών που προϋποθέτουν ανάγνωση ενός κειμένου από χειρόγραφα και σύγκριση του κειμένου που προκύπτει με το αντίστοιχο σε υπάρχουσα κριτική έκδοση. Παρουσίαση της εργασίας στη διάρκεια του μαθήματος

Οι φοιτητές που δεν επιθυμούν να αναλάβουν εργασία εξετάζονται γραπτά σε ύλη που ορίζεται από τα σχετικά βοηθήματα.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ed. Mioni Ed., Εισαγωγή στην Ελληνική Παλαιογραφία (μετάφρ. Ν.Μ.
Παναγιωτάκη), εκδόσεις M.I.E.T., Αθήνα 1977.

L. D.Reynolds L.D. - Wilson L.D., Αντιγραφείς και φιλόλογοι. Το ιστορικό
της παράδοσης των κλασικών κειμένων (μετάφρ. Ν. Μ. Παναγιωτάκη), εκδόσεις M.I.E.T., Αθήνα 1981.


2.Αρχαία ελληνική γλώσσα


Το μάθημα απευθύνεται σε αλλοδαπούς φοιτητές και Έλληνες που δεν έχουν τις απαραίτητες βάσεις για να ανταποκριθούν στις ανάγκες του υποχρεωτικού μαθήματος των Αρχαίων Ελληνικών.
Περιλαμβάνει τη διδασκαλία γραμματικών και συντακτικών κειμένων και μετάφραση απλών κειμένων της χριστιανικής γραμματείας.

ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Βασικές γνώσεις γραμματικής, συντακτικού, λεξιλογίου της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Κατανόηση και μετάφραση αρχαίων ελληνικών και βυζαντινών κειμένων .


ΤΡΟΠΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Γραπτή εξέταση στην ύλη που διδάχτηκε.

Διανέμεται φάκελος υλικού