Τίτλος: Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ:

Η αναγνώριση της βλάστησης  που απαντάται στον Ελλαδικό χώρο.

Επιμέρους στόχοι:

 

Γενικοί στόχοι:

 

Σύνδεση κεφαλαίου με άλλα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος:

·        ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ: Σύνδεση με κεφάλαια  σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα, τα βουνά και τις πεδιάδες της Ελλάδας.

·        ΓΛΩΣΣΑ:   Σύνδεση με κεφάλαια που αναφέρονται στο περιβάλλον.

·        ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ: Σύνδεση με κεφάλαια που σχετίζονται με το περιβάλλον και την οικολογία.

ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

          Προσβάσιμα υλικά:                                                                          

 

          Σύγχρονα υλικά:


Υλικά που φέρνει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός:

·        Χάρτες που απεικονίζουν τη βλάστηση της Ελλάδας.

 

 

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΒΗΜΑ 1Ο

·        Ρωτάμε τους μαθητές τι υποδηλώνει η έννοια χλωρίδα, εφόσον έχει προηγηθεί μάθημα με θέμα «Η χλωρίδα και η πανίδα της Ελλάδας».

·        Μετά τον προσδιορισμό της έννοιας χλωρίδας δείχνουμε φωτογραφίες τοπίων με πλούσια ή φτωχή χλωρίδα και ζητάμε από τους/τις μαθητές/τριες να τις κατατάξουν στην αντίστοιχη κατηγορία.

ΒΗΜΑ 2Ο

·        Δείχνουμε εικόνες με περιοχές που έχουν υποτυπώδη χλωρίδα αλλά πλούσια βλάστηση ή το αντίθετο.

·        Εισάγουμε την έννοια της βλάστησης.

·        Ζητάμε από τα παιδιά να μας πουν περιοχές με χαρακτηριστικά πλούσια ή όχι βλάστηση (π.χ. δάσος Αμαζονίου, έρημος Σαχάρα).

ΒΗΜΑ 3Ο

·        Εντοπίζουμε τη διαφορά μεταξύ χλωρίδας και βλάστησης. (παράδειγμα δάσους ερυθρελάτης-πλούσια βλάστηση αλλά μικρή χλωρίδα).

ΒΗΜΑ 4Ο

·        Με τη βοήθεια του κολάζ δείχνουμε στους/στις μαθητές/τριες ότι υπάρχουν 5 ζώνες βλάστησης.

·        Τις αναφέρουμε ονομαστικά.

ΒΗΜΑ 5Ο

Μεσογειακή Ζώνη

·        Δείχνουμε στην τάξη φωτογραφίες νησιών του Ιονίου και του Αιγαίου πελάγους και καταγράφουμε τις ομοιότητες που παρουσιάζουν ως προς το είδος της βλάστησης.

·        Παρουσιάζουμε στους/στις μαθητές/τριες φωτογραφίες διαφόρων ειδών χαμηλών θάμνων από το κολάζ και τους ρωτάμε αν τους έχουν δει και πού ή αν γνωρίζουν τις ονομασίες τους, προκαλώντας συζήτηση.

·        Αναφέρουμε ότι η ζώνη εμφανίζεται σε υψόμετρο μέχρι 600μ.

·        Συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint.

ΒΗΜΑ 6Ο 

Παραμεσογειακή Ζώνη

·        Ξεκινάμε δείχνοντας στο χάρτη περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο (600-1.200 μ.), όπου συναντάμε αυτού του είδους τη ζώνη και ρωτάμε τα παιδιά αν γνωρίζουν είδη φυτών τα οποία να ευδοκιμούν σ’ αυτό το υψόμετρο.

·        Αναφέρουμε πως τα φυτά αυτά ονομάζονται φυλλοβόλα πλατύφυλλα και συνεχίζουμε δείχνοντας διάφορες φωτογραφίες από το κολάζ.

·        Συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint και ρωτάμε αν υπάρχουν απορίες.

ΒΗΜΑ 7Ο

Ζώνη ψυχρόβιων κωνοφόρων

·        Δείχνουμε στο γεωφυσικό χάρτη περιοχές όπου βρίσκουμε τη ζώνη αυτή.

·        Αναφέρουμε πως στη ζώνη αυτή ευδοκιμούν ψυχρόβια κωνοφόρα δέντρα και δείχνουμε φωτογραφίες στο κολάζ.

·        Συνοψίζουμε όλα τα στοιχεία της ζώνης μέσω του powerpoint.

ΒΗΜΑ 8Ο

Ζώνη δασών οξιάς-ελάτης (ορεινή, υπαλπική)

·        Δείχνουμε στα παιδιά τις περιοχές πάνω στο χάρτη όπου συναντάται αυτού του είδους η βλάστηση.

·        Με τη βοήθεια του κολάζ δείχνουμε εικόνες από δέντρα αυτής της ζώνης και διδάσκουμε πως αυτή εκτείνεται στα 1.700-1.800 μέτρα.

·        Αφού ρωτήσουμε τα παιδιά εάν έχουν συναντήσει κάποιο από αυτά τα δέντρα και πού, συνοψίζουμε με τη βοήθεια του powerpoint.

ΒΗΜΑ 9Ο

Ζώνη υψηλών ορέων (αλπική)

·        Αναφέρουμε ότι αυτή η ζώνη παρατηρείται σε υψόμετρο 1.700-2.900 μέτρων και δείχνουμε στο χάρτη περιοχές με αυτό το υψόμετρο.

·        Στο κολάζ παρατηρούμε τη βλάστηση αυτής της ζώνης που αποτελείται από ποώδη φυτά με διάσπαρτους μικρούς θάμνους και διάφορα αγριολούλουδα.

·        Δίνουμε έμφαση στον όρο ποώδη, παρέχοντας στα παιδιά  περεταίρω πληροφορίες.

·        Συνοψίζουμε τα βασικά στοιχεία της ζώνης μέσω powerpoint.

 

Αφού διδαχθούν οι πέντε ζώνες βλάστησης αξίζει να επισημανθεί ότι αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι εντελώς αυστηρός, γιατί όλα στη φύση είναι πολυπαραγοντικά.

*  Ολοκληρώνοντας τη διδασκαλία του κύριου κορμού της ενότητας, εάν υπάρχουν τα χρονικά περιθώρια, μπορούμε να δώσουμε στους μαθητές μας περαιτέρω πληροφορίες για κάποια λιγότερο γνωστά είδη φυτών, όπως είναι π.χ. τα φρύγανα. Ακόμα, με αφορμή το απόσπασμα που δίνεται ως συμπλήρωμα στο τέλος του κεφαλαίου, θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε μία σύνδεση ανάμεσα στη βλάστηση και στα οικοσυστήματα κάποιων ζώων (π.χ. η αρκούδα συναντάται κυρίως στη Ροδόπη, στην Πίνδο και στο Γράμμο/σύνδεση ζώου με το είδος της βλάστησης). Στο κλείσιμο της ενότητας, εφόσον το σχολείο διαθέτει τα κατάλληλα μέσα (Η.Υ., σύνδεση με το internet), ενδείκνυται ως δραστηριότητα η αναζήτηση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου από μέρους της τάξης για τη βλάστηση στον τόπο τους ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδος. Ο/Η δάσκαλος/α βοηθά τα παιδιά παραπέμποντας τα σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες (π.χ. για τις Κυκλάδες στο www.cyclades-tour.gr ή για κάποια αγροτική περιοχή στο www.agrotravel.gr).

 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

 

1Η  ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:

Ο/η εκπαιδευτικός ζητάει από τους μαθητές να φανταστούν ότι είναι κάτοικοι μιας περιοχής (π.χ. ορεινής ή νησιού). Ο/η εκπαιδευτικός ως επισκέπτης αυτής της περιοχής ενδιαφέρεται να μάθει τί φυτά συναντούν οι κάτοικοι σ’ αυτήν. Για παράδειγμα : «Είστε κάτοικος της Σαντορίνης. Τί φυτά βλέπετε συχνότερα στον τόπο σας; Μπορείτε να βρείτε ελάτη ή δασική πεύκη;»

Με αυτή τη δραστηριότητα ο/η δάσκαλος είναι σε θέση να αντιληφθεί εάν το μάθημα έγινε κατανοητό από τους μαθητές αλλά και να τους χαλαρώσει από την αυστηρή οργάνωση της διδασκαλίας, αφού αυτή θυμίζει ένα παιχνίδι (παιχνίδι ρόλων). Το σημερινό σχολείο, στοχεύοντας κυρίαρχα στη γνωστική ανάπτυξη των μαθητών, συχνά παραλείπει την ανάπτυξη και την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων και των επικοινωνιακών σχέσεων. Στην προσπάθεια της επαναξιολόγησης των δεξιοτήτων που επιδιώκεται να καλλιεργηθούν στο σχολείο, εντάσσεται και μία παραλλαγή της παραπάνω δραστηριότητας:

Ο εκπαιδευτικός επιλέγει 2-3 μαθητές, ο καθένας από τους οποίους υποδύεται τον κάτοικο ενός νησιού (π.χ. Μήλος), μιας ορεινής πόλης (π.χ. Κοζάνη) και ενός ψηλού όρους (π.χ. Όλυμπος). Στη συνέχεια διεξάγεται διάλογος μεταξύ των τριών μαθητών-κατοίκων σχετικά με τα φυτά που συναντούν στην περιοχή τους και τη ζώνη βλάστησης που την χαρακτηρίζει.

 

2Η  ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ:

Μία ακόμα δραστηριότητα, η οποία είναι κατάλληλη για να γίνει μέσα στην τάξη στην επόμενη διδακτική ώρα της Γεωγραφίας, πριν από τη διδασκαλία του κεφαλαίου 24, είναι η εξής:

Χωρίζουμε τα παιδιά σε 3 ή 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα ζωγραφίζει από πέντε δέντρα (ένα για την κάθε ζώνη βλάστησης) πάνω σε ένα χαρτόνι. Αφού τα βάψει και τα κόψει, τοποθετεί πίσω από το κάθε δέντρο κολλητική ταινία. Αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνει κατά τη διάρκεια του μαθήματος των εικαστικών μέσα στην τάξη. Έπειτα, στον πλαστικοποιημένο χάρτη που φέρνει ο/η δάσκαλος/α, ζητά από την κάθε ομάδα να σηκωθεί και να κολλήσει το κάθε δέντρο στην αντίστοιχη περιοχή (ζώνη βλάστησης) που το συναντάμε.

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι διαθεματική, αφού πέρα από το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος της Γεωγραφίας συνδυάζει την απόλαυση της δημιουργικότητας των εικαστικών. Λόγω της μορφής της, που θυμίζει παιχνίδι, όλα τα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν ενεργητικά και με μεγαλύτερη προθυμία. Ένα ακόμα πλεονέκτημα της άσκησης είναι το ότι δεν αποκλείει κανένα μαθητή από τη χαρά της συμμετοχής. Ο καθένας είναι μέλος μιας ομάδας και αυτό σημαίνει ότι βοηθά τους συμμαθητές του σε κάτι που αυτός είναι καλός ενώ παράλληλα βοηθιέται και ο ίδιος από αυτούς στους τομείς που υστερεί. Ως συνέπεια αυτής της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας η γνώση παράγεται μετά από διάλογο, που γίνεται αρχικά μέσα στην ομάδα και έπειτα μέσα στην κοινότητα της τάξης.