Σύνδεσμος Θηλασμού Ελλάδος (La Leche League Greece)

Κάπνισμα και Θηλασμός

Το να θηλάσεις το μωρό σου είναι η καλύτερη λύση ακόμα κι όταν δεν μπορείς να κόψεις το κάπνισμα.

Ο θηλασμός προσφέρει πολύ σημαντικά oφέλη στην υγεία της μητέρας και του μωρού. Προστατεύει τα μωρά από γαστρεντερικές λοιμώξεις, ορισμένους τύπους καρκίνου, από διαβήτη και άλλες παθήσεις.Ταυτόχρονα, προστατεύει τις μητέρες από τον καρκίνο του μαστού, βοηθά να φύγουν τα περιττά κιλά της εγκυμοσύνης και εδραιώνει ένα μοναδικό δεσμό μεταξύ μητέρας και μωρού. Ο θηλασμός προσφέρει τα ίδια oφέλη σε όλες τις μητέρες και τα μωρά τους, ανεξάρτητα αν αυτές καπνίζουν ή όχι.

Τα μωρά μητέρων που καπνίζουν έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν κωλικούς, να προσβληθούν από λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος καθώς και από το Συνδρόμο του Αιφνίδιου Θανάτου (SIDS). Γενικά όμως, τα μωρά που θηλάζουν κινδυνεύουν λιγότερο να παρουσιάσουν αυτές τις παθήσεις, από τα μωρά που τρέφονται με τυποποιημένο γάλα, ακόμα κι όταν η μητέρα τους συνεχίζει να καπνίζει. Επίσης, ο θηλασμός προστατεύει τα μωρά από τις επιδράσεις του καπνού στην ατμόσφαιρα.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής τροποποίησε πρόσφατα τις οδηγίες της σχετικά με το κάπνισμα και το θηλασμό. Η νικοτίνη «βγήκε» από τη λίστα των ουσιών που θεωρούνται «μη-συμβατές» με το θηλασμό. Το 2001, η Ακαδημία δημοσίευσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

«Βάσει ερευνών, τα μωρά καπνιστριών μητέρων που όμως θηλάζουν, παρουσιάζουν λιγότερες αναπνευστικές παθήσεις οξείας μορφής από τα μωρά που παίρνουν ξένο γάλα και οι μητέρες τους συνεχίζουν να καπνίζουν. Τα αποτέλεσματα αυτά δείχνουν ότι ο συνδυασμός θηλασμού και καπνίσματος είναι λιγότερο βλαβερός για το μωρό, από ό,τι εκείνος του τυποποιημένου γάλακτος και του καπνίσματος.

Αν εσύ ή ο σύντροφός σου καπνίζετε, δεν θα πρέπει να παίρνετε το μωρό στο κρεβάτι σας και ποτέ να μην κοιμόσαστε μαζί του στον καναπέ (UNICEF UK Baby Friendly Initiative, 2003).

Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένες οδηγίες που μπορεί να σε βοηθήσουν να μειώσεις τις πιθανές συνέπειες του καπνίσματος για το μωρό σου.

Κάπνισε όσον το δυνατόν πιο μακριά μπορείς από το μωρό σου

Όλοι οι καπνιστές του σπιτιού θα πρέπει να καπνίζουν έξω ή τουλάχιστον σε άλλο δωμάτιο, μακριά από το μωρό, για να μην αναπνέει τον καπνό και τις βλαβερές ουσίες που περιέχει. Ορισμένοι γιατροί συνιστούν σε όλα τα μέλη της οικογένειας που καπνίζουν, να πλένουν πάντα τα χέρια τους μετά το κάπνισμα και πριν πιάσουν το μωρό. Ένας καπνιστής μπορεί επίσης να φορέσει μπουφάν ή κάποιο άλλο εξωτερικό ρούχο, προκειμένου να προστατέψει τα ρούχα του από τις βλαβερές ουσίες που περιέχονται στον καπνό. Πρέπει να βγάζει αυτό το ρούχο πριν μπει στο σπίτι ή πριν έρθει σε επαφή με το μωρό, έτσι ώστε το μωρό να εκτίθεται όσον το δυνατόν λιγότερο στη μυρωδιά του καπνού.

Μείωσε το κάπνισμα

Λιγότερα τσιγάρα σημαίνει και λιγότερο καπνό στην ατμόσφαιρα, χαμηλότερα επίπεδα νικοτίνης στο γάλα σου, καλύτερη υγεία για όλους και περισσότερο χρόνο κοντά στο μωρό σου.

Παρακολούθησε την αύξηση του βάρους του μωρού σου

Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα επηρεάζει την αύξηση βάρους του μωρού, ενώ άλλες αντίθετα βεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα μωρά μητέρων που καπνίζουν σε σχέση με αυτές που δεν καπνίζουν. Λόγω αυτών των αντικρουόμενων αποτελεσμάτων, καλό είναι να ελέγχεις το βάρος του μωρού σου σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αν ανησυχείς για το ρυθμό ανάπτυξης του μωρού, επικοινώνησε με μια από τις Συμβούλους Θηλασμού του Συνδέσμου Θηλασμού Ελλάδος ή το γιατρό σου. Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορείς να χρησιμοποιήσεις προκειμένου να αυξήσεις το γάλα σου.

Κάπνισε αφού θηλάσεις

Όταν μια μητέρα καπνίσει ένα τσιγάρο, το επίπεδο νικοτίνης στο αίμα της όπως και στο γάλα της αυξάνεται και κατόπιν μειώνεται καθώς η ώρα περνάει. Επομένως, αν καπνίσεις αμέσως μετά το θηλασμό, η ποσότητα της νικοτίνης που παίρνει το μωρό μέσα από το γάλα σου μειώνεται. Περίπου 90 λεπτά από την ώρα που κάπνισες, το επίπεδο της νικοτίνης στο αίμα και στο γάλα σου μειώνεται περίπου στο μισό. Το μωρό σου θα θέλει πιθανότητα να θηλάζει πολύ συχνά τις πρώτες εβδομάδες και έτσι δεν θα μπορείς πάντα να περιμένεις τόση ώρα ανάμεσα στην στιγμή που κάπνισες και στον επόμενο θηλασμό. Οι συχνοί θηλασμοί όμως κάνουν καλό, γιατί από τη μιά αυξάνουν το γάλα σου και από την άλλη, εξασφαλίζουν ότι το μωρό σου παίρνει αρκετό γάλα.

Βοηθήματα για να κόψει κανείς το κάπνισμα

Διάφορα προïόντα του εμπορίου μπορεί να σε βοηθήσουν να κόψεις το κάπνισμα και να προστατέψουν όλη την οικογένεια από το διοξείδιο του άνθρακα και τις άλλες βλαβερές ουσίες που ερεθίζουν το αναπνευστικό σύστημα. Αν χρησιμοποιείς τσίκλες νικοτίνης ή παστίλιες θα πρέπει να τις μεταχειρίζεσαι όπως ένα τσιγάρο – χρησιμοποίησέ τες δηλαδή αμέσως μετά το θηλασμό, έτσι ώστε το επίπεδο νικοτίνης στο αίμα σου νάχει πέσει μέχρι τον επόμενο θηλασμό. Τα αυτοκόλλητα νικοτίνης διατηρούν σταθερό το επίπεδο νικοτίνης στο αίμα και στο γάλα. Αυτό το επίπεδο είναι χαμηλότερο από εκείνο ενός τσιγάρου. Θα πρέπει ίσως να σκεφτείς να μην τα χρησιμοποιείς τη νύχτα για να μειώσεις έτσι το επίπεδο νικοτίνης κατά τη διάρκεια των νυχτερινών θηλασμών.

Οι μητέρες που θηλάζουν θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα να μην καπνίζουν ενώ χρησιμοποιούν τέτοιου είδους προïόντα. Το κάπνισμα σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να αυξήσει επικίνδυνα τα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα και στο γάλα τους.

Πρόωρος απογαλακτισμός;

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι μητέρες που καπνίζουν απογαλακτίζουν νωρίτερα το μωρό τους από εκείνες που δεν καπνίζουν. Πρόσφατες ανασκοπήσεις αυτών των ερευνών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σωματική αιτία για αυτόν τον πρόωρο απογαλακτισμό. Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι μητέρες που καπνίζουν, σταματούν νωρίτερα να θηλάζουν, γιατί ανησυχούν μήπως οι βλαβερές ουσίες του καπνού που περνούν μέσα στο γάλα τους, βλάπτουν το μωρό τους. Χρειάζεται να ερευνηθεί περαιτέρω κατά πόσον ο πρόωρος απογαλακτισμός οφείλεται σε σωματική επίδραση του καπνίσματος στην παραγωγή του γάλακτος ή σε κάποιον άλλον παράγοντα. Οι μητέρες δεν πρέπει να ξεχνούν όμως, ότι ο θηλασμός προστατεύει το μωρό τους ακριβώς από τις αναπνευστικές παθήσεις για τις οποίες ανησυχούν ότι μπορεί να προσβληθεί, όταν καπνίζουν.

Συμπεράσματα

Υπάρχουν πολύ λόγοι για να κόψεις το κάπνισμα, για σένα την ίδια αλλά και για το μωρό σου. Θα έχεις σίγουρα ακούσει γι’ αυτούς από γιατρούς, φίλους, συγγενείς και άλλες πηγές.

Αποφάσισε τί είναι ρεαλιστικό για σένα. Ορισμένες μητέρες κόβουν το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για την περίοδο που θηλάζουν. Άλλες μητέρες προσπαθούν να μειώσουν τις συνέπειες του καπνίσματος, καπνίζοντας μακριά από το μωρό, αφήνοντας να περάσει όσο το δυνατόν περισσότερος χρόνος μεταξύ καπνίσματος και επόμενου θηλασμού και περιορίζοντας τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζουν ημερησίως. Αναμφίβολα, το λιγότερο κάπνισμα ωφελεί όλη την οικογένεια, όχι μόνο το μωρό σου. Όμως, ακόμα κι όταν δεν μπορείς να κόψεις ή να περιορίσεις το κάπνισμα, ο θηλασμός θα συνεχίσει να προσφέρει πολύ σημαντικά οφέλη σε σένα και το μωρό σου.

Βιβλιογραφία

American Academy of Pediatrics Committee on Drugs. The transfer of drugs and other chemicals into human milk. Pediatrics 2001; 108(3):776-89
Amir, L.H. Maternal smoking and reduced duration of breastfeeding: a review of possible mechanisms. Early Hum Dev 2001; 64(1):45-67
Hale, T. Medications and Mothers’ Milk. Amarillo, TX: Pharmasoft Publishing, 2004.
Haug, K. et al. Secular trends in breastfeeding and parental smoking. Acta Paediatr 1998; 187(10):1023-27
Mohrbacher, N. and Stock, J. THE BREASTFEEDING ANSWER BOOK, 3^rd edition, Schaumburg, IL:LLLI, 2003.
Naftstad, P. et al. Breastfeeding, maternal smoking and lower respiratory tract infections. Eur Respir J 1996; 9:2623-29.
Ratner, P. et al. Smoking relapse and early weaning among postpartum women: is there an association? Birth 1999; 26(1):76-82.
Steldinger, R. and Luck, W. Half lives of nicotine in milk of smoking mothers: implications for nursing.J Perinat Med 1988; 16:261-62.
THE WOMANLY ART OF BREASTFEEDING. 7^th edition, Schaumburg, IL: LLLI, 2004.
Woodward, A. et al. Acute respiratory illness in Adelaide children: breast feeding modifies the effect of passive smoking. J Epidemiol Community Health 1990; 44:224-230.
Sharing a bed with your baby, Unicef UK Baby Friendly Initiative with the Foundation for the Study of Infant Deaths, 2003.

Μετάφραση: Φλωρεντία Χρυσικού
Επιμέλεια: Φανή Αδάμ