Αν $a \ne 0$ και $b$ είναι ακέραιοι, θα λέμε ότι ο $a$ διαιρεί τον $b$ ή ότι ο $b$ διαιρείται από τον $a$, αν υπάρχει ακέραιος $c$, τέτοιος
ώστε να ισχύει $b = a \cdot c$. Στην περίπτωση αυτή θα λέμε ότι ο $a$ είναι διαιρέτης ή παράγοντας του $b$.
Αν ο ακέραιος $a$ διαιρεί τον $b$, θα γράφουμε $a \mid b$, ενώ
αν ο ακέραιος $a$ δεν διαιρεί τον $b$, θα γράφουμε $a \nmid b$.
Η διαιρετότητα ακεραίων ικανοποιεί τις παρακάτω βασικές ιδιότητες, όπου $a, b, c, m$ και $n$ είναι ακέραιοι αριθμοί.
Βασικές Ιδιότητες Διαιρετότητας |
|
Το επόμενο παράδειγμα δείχνει ότι οι σχέσεις (v), (vii) και (viii) δεν ισχύουν αντίστροφα.
Παράδειγμα |
Για τη σχέση (v) έχουμε, $15 \mid 5 \cdot 6$, αλλά $15 \nmid 5$, και $15 \nmid 6$. Για τη σχέση (vii) έχουμε, $6 \cdot 10 \mid 4\cdot 15$, αλλά $6 \nmid 4, 6 \nmid 15, 10 \nmid 4$, και $10 \nmid 15$. Όσον αφορά τη σχέση (viii) έχουμε, $6 \mid 2 \cdot 3 + 3 \cdot 4$, αλλά $6 \nmid 2, 6 \nmid 3$, και $6 \nmid 4$. Τέλος, αν $a \mid b \cdot c$ δεν σημαίνει ότι ο $a$ θα διαιρεί το $b$ ή το $c$, όπως φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα. $6 \mid 4\cdot 15$, αλλά $6 \nmid 4$, και $6 \nmid 15$. |
Εκτός από την τέλεια διαίρεση, υπάρχει και η διαίρεση με υπόλοιπο.
Αν $a$ και $b \ne 0$ είναι δύο ακέραιοι, τότε υπάρχουν μοναδικοί ακέραιοι $\pi$ και $\upsilon$, έτοιοι ώστε να ισχύει
$a = b \pi + \upsilon$, όπου $0 \leqslant \upsilon < |b|$.
Οι ακέραιοι $\pi$ και $\upsilon$ λέγονται πηλίκο και υπόλοιπο, αντίστοιχα, της διαίρεσης του $a$ δια του $b$.
Παράδειγμα |
Αν $a$ είναι ένας ακέραιος, και $n > 1$ ένας φυσικός αριθμός, τότε από την Ευκλείδεια διαίρεση θα έχουμε $a =
n \cdot k + \upsilon$, όπου $0 \leqslant \upsilon < n$. Επειδή το υπόλοιπο $\upsilon$ είναι ένας από τους φυσικούς αριθμούς $0, 1, 2, \dots, n-1$,
ο ακέραιος $a$ μπορεί να γραφεί σε μια από τις παρακάτω μορφές.
$a = n \cdot k$, ή $a = n \cdot k + 1$, ή $a = n \cdot k + 2$, ή $\dots$, ή $a = n \cdot k + (n-1)$. Για παράδειγμα, κάθε ακέραιος είναι άρτιος ή περιττός, εφόσον κάθε ακέραιος μπορεί να γραφεί στη μορφή $2 \cdot k$ ή $2 \cdot k + 1$. |