ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Δ΄ ΕΞΑΜΗΝΟΥ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΠΑΤΕΡΩΝ
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Επ. Καθηγητής Χρήστος Αθ. Αραμπατζής
Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη εξετάζεται ο βίος και η διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας και των εκκλησιαστικών συγγραφέων ενώ στη δεύτερη επιχειρείται η ιστορικο-φιλολογική και θεολογική ανάλυση και επεξεργασία των έργων τους.
Ο κάθε συγγραφέας ή πατέρας της Εκκλησίας τοποθετείται στο ευρύτερο χωροχρονικό και πνευματικό πλαίσιο και διαπιστώνεται ο τρόπος με τον οποίο αντιδρά προσεταιριστικά ή αντιθετικά σε συγκεκριμένα κοινωνικά, πολιτικά, θεολογικά και εκκλησιαστικά δεδομένα.
Στη δεύτερη ενότητα εξετάζεται το πρόβλημα της ερμηνείας της χριστιανικής γραμματείας. Παρουσιάζονται οι μέθοδοι ερμηνείας που επέλεξαν πατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς καθώς και τα θέματα που προκύπτουν από τη συνάντηση του πατερικού λόγου με σύγχρονα ζητήματα.
Σκοπός του μαθήματος είναι η μύηση των φοιτητών στην χριστιανική γραμματεία, στις μεθόδους ιστορικοφιλολογικής της προσέγγισης και της ερμηνευτικής της ανάλυσης.
Μαθησιακοί στόχοι
Σκοπός του μαθήματος είναι η μύηση των φοιτητών στην χριστιανική γραμματεία, στις μεθόδους ιστορικοφιλολογικής της προσέγγισης και της ερμηνευτικής της ανάλυσης. Σε ειδικές συναντήσεις στη Βιβλιοθήκη της Θεολογικής Σχολής, οι οποίες προγραμματίζονται στην αρχή του εξαμήνου, οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με τις διάφορες πατρολογικές σειρές (πηγές) και τα πατρολογικά εγχειρίδια.
Βιβλιογραφία
1. Χρ.
Αραμπατζής, Θέματα Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας, εκδ. Ostracon,
Θεσσαλονίκη 2014.
2. Χρ.
Αραμπατζής, Ανθολόγιο Κειμένων της Χριστιανικής Γραμματείας, εκδ. Βάνιας,
Θεσσαλονίκη 2012.
3. Χρ.
Αραμπατζής, Κείμενα Εκκλησιαστικής Γραμματείας από τον 1ο έως τον 18ο αιώνα,
τ. Α΄, εκδ.
Μπαρμπουνάκης, Θεσσαλονίκη 2010.
Πως γράφεται μία επιστημονική εργασία
ΚΑΤ’ ΕΠΙΛΟΓΗΝ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
(2061) Το ερώτημα του
Θανάτου στην διδασκαλία των ησυχαστών Πατέρων
Το ερώτημα του Θανάτου
απασχόλησε τους χριστιανούς συγγραφείς από τον πρώτο κιόλας αιώνα. Η προσέγγιση
και η ερμηνεία του ζητήματος του Θανάτου από τους Πατέρες της Εκκλησίας μέχρι
και τον Γρηγόριο Παλαμά αποτελούν τις ενότητες του μαθήματος.
Εγχειρίδιο:
1. Χρ.
Αραμπατζής, Ανθολόγηση της Πατερικής Γραμματείας από τον Α΄-ΙΘ΄ αι., εκδ.
Ostracon,
Θεσσαλονίκη 2014.
2.
Fadi
Georgi, Η
Εσχατολογία του Γρηγορίου Παλαμά, εκδ. Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη 2010.
(2060) Η ερμηνεία της
χριστιανικής ιστορίας στο έργο του Ιερού Αυγουστίνου «Η
Πολιτεία του Θεού»
Ο Ιερός Αυγουστίνος
είναι ο μεγαλύτερος Πατέρας της Δυτικής Εκκλησίας και επηρέασε σημαντικά όχι
μόνο τη δογματική και ηθική διδασκαλία της λατινόφωνης Δύσης αλλά και τον τρόπο
με τον οποίο κατανοείται η ιστορία ως πεδίο δοκιμασίας και παιδαγωγίας του
Χριστού.
Στο μάθημα αυτό
αναλύονται οι βασικές αντιλήψεις του Ι. Αυγουστίνου για την Ιστορία και η
ερμηνευτική της προσέγγιση του ζητήματος της Θείας Πρόνοιας.
Εγχειρίδιο:
Αθ. Καψάλης, Ο
Ιερός Αυγουστίνος και η Πολιτεία του Θεού. Συμβολή στην εκκλησιαστική
ιστοριογραφία του Ε΄ αιώνα, εκδ.
Ostracon,
Θεσσαλονίκη 2014.
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
(1993) Οι Καππαδόκες Πατέρες και οι αιρέσεις του 4ου αιώνα
Εγχειρίδιο:
1. Fadi Georgi, Η ανάστασις και η ζωή, Μπαρμπουνάκης 2010.
2. Χρ. Αραμπατζή, Κείμενα Εκκλησιαστικής Γραμματείας από τον 1ο έως τον 18ο αιώνα, τ.Α΄, Μπαρμπουνάκης 2010.
(1994) Το Filioque και οι Πατέρες της Εκκλησίας σε Ανατολή και Δύση
Το ζήτημα της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος απασχόλησε τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς και πατέρες στο πλαίσιο των συζητήσεων με τη Λατινική Δύση και των συνόδων από τον 9ο έως και τον 15ο αιώνα. Στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει τις τάσεις που αναπτύχθηκαν εντός της ορθόδοξης εκκλησίας και να εξετασθεί η διδασκαλία των κυριοτέρων φιλενωτικών συγγραφέων: Ιωάννης Βέκκος, Κωνσταντίνος Μελετηνιώτης, Δημήτριος Κυδώνης, Μανουήλ Καλέκας και Βησσαρίων Νικαίας.
Εγχειρίδιο:
1. Φ. Ιωαννίδης - Π. Υφαντής, Ιερός Αυγουστίνος. Η επίδραση της θεολογίας του σε Ανατολή και Δύση, Βάνιας 2013.
2. Χρ. Αραμπατζή, Ανθολόγιο Κειμένων της Χριστιανικής Γραμματείας, Βάνιας 2012.
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ (Α)
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ (Β)
Χειρόγραφη Πατερική Παράδοση και κριτική έκδοση Πατερικών κειμέων (Α)
Η ανθρωπολογία των Πατέρων της Εκκλησίας (Γ)
